پژوهش بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بكارگیری فناوری اطلاعات و در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران(ICT) ارتباطات - دانلود



پایان نامه بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بكارگیری فناوری اطلاعات و در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران(ICT) ارتباطات در 180 صفحه ورد قابل ویرایش

پژوهش بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بكارگیری فناوری اطلاعات و در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران(ICT) ارتباطات در 180 صفحه ورد قابل ویرایش


فهرست مطالب

عنوان                                                                                     صفحه

چكیده                                                                                         1

فصل اول: كلیات پژوهش                  

1-1- مقدمه                                                                                                     4

2-1- بیان مسئله                                                                                                         6

3-1- اهمیت ضرورت پژوهش                                                                              7

4-1- انگیزه پژوهش                                                                                           9

5-1- هدف پژوهش                                                                                           9

6-1- سوال پژوهش                                                                                           10

7-1- تعاریف عملیاتی                                                                                        11



فصل دوم:  ادبیات و پیشینه پژوهش

1-2- مبانی نظری پژوهش                                                                                   

1-1-2- فرهنگ سازمانی                                                                                     14

2-1-2- تعاریف فرهنگ سازمانی                                                                                     15

3-1-2- اهمیت فرهنگ سازمانی                                                                                      17

4-1-2- خصوصیات فرهنگ سازمانی                                                                       20

5-1-2- منابع فرهنگ                                                                                         22

6-1-2- شیوه پیدایش فرهنگ                                                                                22

7-1-2- انواع فرهنگ سازمان                                                                                23

8-1-2- رابطه فرهنگ سازمانی با رضایت شغلی                                                          28

9-1-2- رابطه فرهنگ و ساختار سازمان                                                                    28

10-1-2- فرهنگ سازمانی و توسعه                                                                        29

11-1-2- نقش فرهنگ سازمانی در مدیریت دانش                                                                 29

12-1-2- رابطه فناوری و فرهنگ                                                                                    30

13-1-2- رابطه فرهنگ و مدیریت                                                                          31

14-1-2- رابطه فرهنگ و رفتار سازمانی                                                                             31

15-1-2- كاركرد فرهنگ سازمان                                                                           31

16-1-2- زنده نگه داشتن فرهنگ                                                                           32

17-1-2- عوامل موثر در تغییر فرهنگ سازمانی                                                           33

18-1-2- تغییر فرهنگ سازمانی                                                                                      34

19-1-2- فرهنگ سازمانی سالم و فرهنگ سازمانی بیمار                                                 35

20-1-2- الگوی اساسی برای تبیین و تشریح فرهنگ سازمانی                                          35

1-20-1-2- الگوی آجیل پارسونز                                                                           35

2-20-1-2- الگوی اوچی                                                                                   36

3-20-1-2- الگوی پیترز و واترمن                                                                         37

4-20-1-2- الگوی لیت وین و اترینگر                                                                    39

5-20-1-2- الگوی كرت لوین                                                                              40

6-20-1-2- الگوی منوچهر كیا                                                                             40

2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات

1-2-2- تاریخچه فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                           42

2-2-2- مفهوم فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                                43

3-2-2- چیستی فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                             46

4-2-2- كشورهای جهان از نظر زیر ساخت های لازم اداره مدیران آنها از جهت دستیابی            49

به فناوری اطلاعات و ارتباطات و...                                                                

5-2-2- كاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات

1-5-2-2- پول الكترونیك                                                                                    50

2-5-2-2- تجارت الكترونیك                                                                               51

3-5-2-2- دولت الكترونیك                                                                                53

4-5-2-2- نشر الكترونیك                                                                                   54

5-5-2-2- پارك های فناوری                                                                               54

6-5-2-2- شهر اینترنتی                                                                                      56

7-5-2-2- دهكده جهانی                                                                                     56

6-2-2- شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات                                            

1-6-2-2- مفاهیم اساسی فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                  57

2-6-2-2- استفاده رایانه و مدیریت فایل Windows                                                   58

3-6-2-2- واژه پردازها Word                                                                             58

4-6-2-2- صفحه گسترها Excel                                                                          59

5-6-2-2- بانك اطلاعاتی Access                                                                        59

6-6-2-2- ارائه مطلب Power point                                                                   60

7-6-2-2- اینترنت Internet                                                                              60

7-2-2- ظهور اینترنت                                                                                        62

8-2-2- اینترنت چیست                                                                                      62

9-2-2- شبكه عنكبوتی جهانی                                                                               63

10-2-2- موتورهای جستجو و بازاریابی اطلاعات                                                        63

11-2-2- فناوری پوش                                                                                       64

12-2-2- ارتباطات شبكه ای                                                                                 64

13-2-2- راهكارهای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات                                           66

14-2-2- نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                              66

15-2-2- ارزش فنا وری اطلاعات و ارتباطات                                                            67

16-2-2- توانایی های فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                      69

17-2-2- راهبردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                        70

18-2-2- گروه بندی فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                       70

19-2-2- محدوده فعالیت های اطلاعاتی و ارتباطی                                                      72

20-2-2- نظام های اطلاعاتی و ارتباطی                                                                    72

21-2-2- نظامهای اطلاعاتی و ارتباطاتی از طریق محمل هایی اطلاعات رابه طور                     74

سریع و روز آمد در اختیار استفاده كنندها قرار می دهد...

22-2-2- تكنولوژی نوین اطلاعات و ارتباطات                                                            77

23-2-2- نظم نوین اطلاعات و ارتباطات                                                                   79

24-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی آینده                                                  80

25-2-2- مشكلات كشورهای در حال توسعه در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات                           81

26-2-2- نحوه تأثیر فناوری اطلاعات بر ساختار سازمان                                                  84

27-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیر آن بر تحولات ساختار جامعه                                   85

28-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات، نیاز امروز مدیران فردا                                          86

29-2-2- مدیریت فناوری اطلاعات IT                                                                    87

3-2- پیشینه پژوهش                                                                                           88

1-3-2- پژوهش های داخل كشور                                                                           88

2-3-2- پژوهش های خارج كشور                                                                          92



فصل سوم: فرایند پژوهش

1-3- روش پژوهش                                                                                           103

2-3- جامعه پژوهش                                                                                           103

3-3- نمونه و روش نمونه گیری                                                                              103   

4-3- ابزار پژوهش                                                                                             104

1-4-3- پرسشنامه فرهنگ سازمانی                                                                          104

2-4-3- پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                            104

5-3- چگونگی تعیین روایی و پایایی ابزار پژوهش                                                        105

6-3- روش جمع آوری اطلاعات                                                                           105

7-3- روشهای تجزیه و تحلیل آماری                                                                        106



فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های آماری

1-4- مقدمه                                                                                                    108

2-4- اطلاعات عمومی                                                                                        109

3-4- توصیف داده ها                                                                                          112

4-4- تحلیل داده ها                                                                                            130



فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

1-5- بحث و نتیجه گیری                                                                                     152

1-1-5- تفسیر سوال اصلی پژوهش                                                                         152

2-1-5- تفسیر سوالات فرعی پژوهش

1-2-1-5- تفسیر سوال فرعی اول پژوهش                                                                 153

2-2-1-5- تفسیر سوال فرعی دوم پژوهش                                                                154

3-2-1-5- تفسیر سوال فرعی سوم پژوهش                                                                155

2-5-  نتیجه كلی                                                                                               156

3-5- محدودیتها و مشكلات پژوهش                                                                        157

4-5- پیشنهادهای پژوهش                                                                                    157

5-5- خلاصه پژوهش                                                                                          159



منابع و مآخذ

فهرست منابع فارسی                                                                                            163

فهرست منابع لاتین                                                                                             169



ضمایم

پرسشنامه فرهنگ سازمانی

پرسشنامه فناوری اطلاعات
















فهرست جداول

عنوان                                                                                        صفحه

جدول شماره (2-1) هفت موضوع مورد مقایسه در سازمانها توسط ویلیام اوشی             

جدول شماره (2-2) سال شمار رسانه های اطلاعاتی و ارتباطی                                           78

جدول شماره (3-1) حجم نمونه                                                                              103

جدول شماره (4-1) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس                                         109

جدول شماره (4-2) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت تأهل                                110

جدول شماره (4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات                             111

جدول شماره (4-4) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نوآروی و ریسك پذیری                       112

جدول شماره (4-5) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به جزئیات                                114

جدول شماره (4-6) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب نتیجه محوری                                    116

جدول شماره (4-7) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به افراد (فردگرایی)                             117

جدول شماره (4-8) توزیع نسبی پاسخگویان بر حسب توجه به گروه (گروه گرایی)                           118

جدول شماره (4-9) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب تهور طلبی                                                 119

جدول شماره (4-10) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب ثبات                                            120

جدول شماره (4-11) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب آشنایی با مفاهیم و اصول                     121

جدول شماره (4-12) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب مدیریت فایلها                                  123

جدول شماره (4-13) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب واژه پردازها                                     124

جدول شماره (4-14) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب صفحه گسترها                                 125

جدول شماره (4-15) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب بانكهای اطلاعاتی                              127

جدول شماره (4-16) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب ارائه مطلب                                               128

جدول شماره (4-17) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب اینترنت                                          129

جدول شماره(4-18)نتایج حاصل از آزمون همبستگی فرهنگ سازمانی و                                131

بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات

جدول شماره (4- 19) نتایج حاصل از آزمون چگونگی میزان بكارگیری فناوری                        132

اطلاعات و ارتباطات در بین كاركنان

جدول شماره (4-20)نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین نو آوری و بكارگیری                       135

فناوری اطلاعات و ارتباطات

جدول شماره (4-21) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به جزئیات و                         136

بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات

جدول شماره (4-22) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین نتیجه محوری و                                      139

بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات

جدول شماره (4-23) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به افراد و                                      141

بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات

جدول شماره (4-24) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین توجه به گروه و                                      143

بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات

جدول شماره (4-25) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین تهور طلبی و                                145

بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات

جدول شماره (4-26) نتایج حاصل از آزمون همبستگی بین ثبات و                                                147

بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات

جدول شماره (4-27)نتایج حاصل از آزمون سوال تفاوت میزان بكارگیری                                        150

فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین كاركنان زن و مرد





فهرست نمودارها

عنوان                                                                                        صفحه

نمودار شماره (2-1)مدل پنج عاملی فرهنگ سازمانی                                                       40

نمودار شماره (2-2)ارتباط تئوری، رفتار، فرهنگ سازمانی                                                 41

نمودار شماره (2-3)پیداش فناوری اطلاعات و ارتباطات از تلفیق سه حوزه اطلاعات،                 45

رایانه و ارتباطات                                                      

نمودار شماره (2-4)عصر كشاورزی، صنعت، اطلاعات                                                     46

نمودار شماره (4-1)توزیع نسبی پاسخگویان برحسب جنس                                               109

نمودار شماره (4-2) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب وضعیت تأهل                                     110

نمودار شماره (4-3) توزیع نسبی پاسخگویان برحسب میزان تحصیلات                                 111

نمودار شماره (4-4) رابطه فرهنگ سازمانی و بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات                 131

نمودار شماره (4-5) میزان بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین كاركنان                     133

نمودار شماره (4-6) رابطه نوآوری و ریسك پذیری و بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات      135

نمودار شماره (4-7) رابطه توجه به جزئیات و بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات                137

نمودار شماره (4-8) رابطه بین نتیجه محوری و بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات               139

نمودار شماره (4-9) رابطه بین توجه به افراد و بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات               141

نمودار شماره (4-10) رابطه بین توجه به گروه و بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات             143

نمودار شماره (4-11) رابطه بین تهور طلبی و بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات                145

نمودار شماره (4-12) رابطه بین ثبات و بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات                       147

نمودار شماره (4-13)میزان بكار گیری فناوری اطلاعات وارتباطات دربین كاركنان زن و مرد                   150





2- مبانی نظری پژوهش

1-1-2- فرهنگ سازمانی

توجه به فرهنگ و جامعه سازمانی و جامعه ملی و بین المللی موضوع غریبی نیست. اما ارزش و ماهیت آن چند دهه ای است که بیشتر آشکار شده و اندیشمندان بسیاری به تحقیق و پژوهش در این زمینه         پرداخته اند، مطالعات مربوط به فرهنگ که در اوایل دهه 1980 صورت گرفته نشان داده که فرهنگ در یک سازمان به مثابه شخصیت در یک انسان است. بی گمان باید پذیرفت که انسان فرهنگ را می آفریند و فرهنگ هم انسان را می سازد. فرهنگ به انسان یاد می دهد تا اندیشه های پایدار و ثابتی را بیاموزد و در قالب گروههای پیچیده ای كه دارای وظیفه ای جداگانه و ویژه هستند، سامان یابد. اندیشه های ثابت و پایدار پس از آنکه در ذهن جای گرفتند. دگرگون کردن آنها دشوار است، از آنجا كه سرنوشت رفتار انسان واكنشی است كه او می تواند در برابر عنصرهای فرهنگی كه به او عرضه می شود و پاسخ گوید، یعنی
می تواند از روی ساخت آنها را(تبیین) واپس زند یا دگرگون كند.   

در محدوده علم مدیریت و سازمان نیز متفکران بسیار در پی یافتن  تعریفی جامع برای  فرهنگ و نیز تعیین ارتباط با آن با ساختار سازمانی، رفتار سازمانی و کارایی و اثر بخشی و در نتیجه بهره وری می باشند، مدیریت سازمانها پس از جنگ جهانی دوم مصرانه خویش را ملزم به شناخت فرهنگ سازمان خود و در پی آن سایر سازمان ها و ملل ساختند و امروزه شاهد آن هستیم که مدارس و دانشکده های مدیریت در سرتاسر شاخه های علم مدیریت تحت مدیریت فرهنگ سازمانی، مدیریت علوم و ارتباطات و ... تأسیس كرده و به تحقیقات وسیعی در این زمینه پرداخته اند.

فرهنگ سازمانی پیوندی نزدیک با فرهنگ عمومی جامعه دارد، بخش گسترده ای از رفتار و بالندگی سازمانی را می پوشاند و برای پدید آوردن دگرگونی و پایداری رفتار مطلوب و سنجیده از آنان یاری مؤثر می گیرد. تحقیق در فرهنگ سازمانی به دنبال آن بوده است که نحوه دید کارمندان را از سازمان خویش ارزیابی کند که، آیا سازمان بیش از حد ساختمند است؟ آیا به نوآوری پاداش می دهد؟ آیا تعارض ها را سرکو ب می کند؟ فرهنگ سازمانی با آنکه پیشینه‌ای دراز دارد ولی موضوعی است که به تازگی در دانش مدیریت و به ویژه در قلمرو و بالندگی سازمانی و رفتار سازمانی راه یافته است و اگر به آن توجه شود         می تواند به عنوان یکی از مهمترین عوامل مؤثر در بهره وری سازمان محسوب می گردد

(شکاری،1381،ص 24).

واژه فرهنگ اساساّ از قدمت زیادی بر خوردار می باشد فرهنگ واژه فارسی و مرکب از دو جزءِ «فر» و «هنگ» می باشد. «فر» پیشوند و به معنی جلو، بالا و برو، پیش پیش آمده است. (علاوه بر پیشوند بودن، اسم نیز هست و به معنی شکوه، درخشندگی و بزرگی در ادبیات بکار رفته است.) (دهخدا 1341 ص 187) و «هنگ» از ریشه اوستایی «تنگنا» و به معنی کشیدن و سنگینی و وزن می باشد. این واژه مرکب از نظر لغوی به معنی بالا کشیدن و بركشیدن و بیرون کشیدن است ولی هیچ گاه در ادبیات فارسی ، مفهومی که بر خاسته از ریشه کلمه باشد نیامده است (روح الامینی ، 1374 ، ص ،73 ).

عبارت فرهنگ از ریشه لغوی فعل «کشت کردن » مردم شناسی گاهی فرهنگ را به روشهای زندگی که مردم در آن زندگی  می کنند اطلاق می کند(میر سپاسی ، 1384 ص 4).

عبارت فرهنگ در جنبه های محدود تری همچون ارزش ها و اعتقادات و نگرش برنامه ریزی شده مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین فرهنگ عبارت است از یک شیوه نگرش که در میان بسیاری از افراد مشترک است (میر سپاسی،1384،ص 9).

12-1-2- رابطه فناوری و فرهنگ

نقش فناوری در رابطه با فرهنگ در چند حالت مقصور است:

1-12-1-2- عدم برنامه ریزی برای به کارگیری فناوری:

در این حالت فناوری وارد می شود و در تقابل با فرهنگ سازمانی قرار گرفته او آثار خود را بدون آنکه کنترل شود بر جای می گذارد. برای مثال می توان از تغییر فرهنگ خرید در جامعه آمریکا پس از اختراع استارت خودرو و استقبال بیشتر خانم ها از رانندگی یاد کرد. فناوری مانند اسب تروآ می ماند که وارد شهر شده و سربازهای فرهنگ پنهان در آن شهر را به تصرف خویش در می آورند و فرهنگ را خارج از کنترل شکل می دهند.

2-12-1-2-  برنامه ریزی تغییر یا ایجاد فرهنگ برای به کارگیری فناوری:

در این حالت، اسب تروآ، خود وارد نمی شود بلکه مدیران آن را ساخته، سربازهای مناسب را در آن پنهان کرده و وارد شهر می کنند. در این حالت ایجاد تغییرات در کنترل و طبق برنامه خواهد بود، هر چند ممکن است تغییراتی خارج از کنترل نیز رخ دهند.

سربازانی که مدیران آنها را در این اسب تروآ پنهان می کنند عبارتند از:

v   چشم انداز و استراتژی؛

v   کسب اعتماد کارکنان و جاری ساختن چشم انداز و استراتژی در تاروپود سازمان ؛

v   استفاده ازابزارهای فناوری برای همنواسازی کارکنان؛

v   همسو کردن ارزش های افراد با ارزش های سازمان ؛

v   تغییر و بهینه سازی فرایندهای کسب و کار ؛

v   استفاده از سایر روش ها مانند TQM و ...

3-12-1-2-  استفاده از فناوری برای ایجاد تغییر های فرهنگی موردنظر:

در مقاطعی از زمان لازم است که خارج از یک برنامه یکپارچه و کلان برای ایجاد و یا  تغییر فرهنگ خاصی اقدام کرد. فناوری و ابزارهای آن می تواند کمک مؤثری در این زمینه بکند. با به کارگیری یک فناوری خاص و سعی در جا انداختن آن، تغییر فرهنگی مورد نظر حاصل می شود. برای مثال می تواند از اتوماسیون اداری برای ایجاد فرهنگ نظم و سرعت در روابط اداری استفاده کرد و سازمان را از کرختی بیرون آورد (بهنامی ،1383،ص82).



13-1-2- رابطه فرهنگ و مدیریت

با توجه به اهمیت و تأثیر فرهنگ سازمانی، مدیران باید همواره بدنبال شناسایی متغیرها و توسعه فرهنگ سازمانی باشند تا از این طریق بر رفتار فردی کارکنان در سطح سازمان نیز تأثیر گذاشته، دستیابی به اهداف سازمان را برای خود و دیگران تسهیل نمایند. در نتیجه می توان گفت که مدیریت فرهنگ سازمانی یعنی شناخت و استفاده بهینه از فرهنگ موجود، تغییر یا تضعیف باورها و هنجارهای ناخواسته، تقویت باورها، ارزش ها، هنجارها خواسته و تثبیت فرهنگ مطلوب است ( کجوری و آقاجانی ،1383،ص159).



14-1-2- رابطه فرهنگ و رفتار سازمانی

قدرت یک فرهنگ با میزان تأثیر و نفوذ آن بر رفتار سازمانی تعیین می گردد. فرهنگ قوی با داشتن تعداد زیادی پیرو آن هم با برخورداری از سطح تعهدی بالا قادر است ارزش ها، باورها و اعتقادات بنیادی را هم در سطح و هم در عمق گسترش داده، معیار تعیین رفتار سازمانی مطلوب را ارائه کند. فرهنگ سازمان، رفتار سازمان و رفتار افراد آن را شکل داده و در سازمان های ارگانیک حتی می توان جایگزین ضوابط رسمی سازمان شود. در رابطه با تأثیر فرهنگ بر عملکرد برای اینکه سازمان ها از کارایی و اثر بخشی لازم برخوردار شوند، باید متناسب با مأموریت، تکنولوژی، حجم عملیات و متغیرهای مشابه دیگر از فرهنگ سازمانی بهره مند گردند (ممی زاده،1375،ص40).



15-1-2- کارکرد فرهنگ سازمانی

هر فرهنگ سازمانی چهار کارکرد را فراهم می آورد. برای پی بردن به اینکه کارکرد چگونه واقع می شوند، ضرورت دارد تابه ویژگی آموزنده این کارکردهااشاره ای صورت گیرد:

1-  به کارکنان سازمان هویتی سازمانی می بخشد: آنچه یک شرکت را برجسته می‌سازد، توانایی آن در جذب و پرورش و نگهداری و مردمان با استعداد است.

2-  تعهد گروهی را آسان می سازد:تعهد رااصولاً می توان پیوند روانی فرد یا گروه به سازمان تعریف کرد که در آن احساس درگیر بودن شغلی، وفادار و باورها به ارزش های سازمان جای دارد. زیرا پاداش خدمت

 از معیارهای رایج بالاتر است و مدیران میانی از پاداشهای سخاوتمندانه برخوردار می شوند.

3-  ثبات نظام اجتماعی را ترغیب می کند: زیرا کارکنان با احساس و اطمینان از امنیت شغلی، فضای را که آینده ای غیر معمول از تعهد پرهیجان به سخت کوشی و پذیرش نظارت های دقیق است برای سازمان به وجود می آورند.

4-  با یاری دادن به اعضا برای پی بردن به پیرامون کار خود رفتارآنان را شکل می بخشد: در این صورت نخبگان به شغل تمام دست می یابند و شغل خود را از پایین ترین رتبه آغاز می کنند و به وسیله کارکنان موفق با اصول بنیادی در سازمان آشنا می شوند(باقری زاده، 1375، ص28).



16-1-2- زنده نگه داشتن فرهنگ:

برای حفظ و نگهداری یک فرهنگ سه عامل نقش اساسی ایفا  می کنند آنها عبارتند از(رابینز، ترجمه اعرابی،1383، ص1381،1380).

1-16-1-2- گزینش: هدف مشخص و بسیار روشن فرایند گزینش این است که تا افرادی شناسایی و استخدام شوند که برای انجام موفقیت آمیز کار مورد نظر دانش، اطلاعات، مهارت و توانایی های لازم را داشته باشند. در این مرحله سعی می شود تا کسانی جذب آن شوند که دارای ارزش های باشند که سازمان به آنها ارج می نهد. بدین طریق در فرایند گزینش با حذف کسانی که به ارزش های اصولی سازمان اهمیت ندهند یا آنها را مورد حمله قرار دهند، سعی می شود تا فرهنگ سازمانی حفظ گردد.

2-16-1-2- مدیریت عالی سازمان: اقدامات مدیریت عالی سازمان بر فرهنگ سازمانی اثرات بسیار شدیدی         می گذارد. مدیران ارشد اجرایی از طریق گفتار ، کردار ، هنجارها و معیارهایی را ارائه می کنند که دست به دست می شود و پس از طی سلسله مراتب به همه جای سازمان می رسد، مبنی بر اینکه سازمان مزبور ریسک پذیر است، مدیران چه مقدار آزادی عمل دارند، آنان باید چه مقدار استقلال به زیر دستان خود بدهند، نوع لباس و شیوه پوشش افراد چگونه باید باشد، چه اقداماتی موجب ارتقاء مقام و افزایش حقوق می شود و ...

3-16-1-2- جامعه پذیری: شاید این مسئله که سازمان چگونه افراد را بر می گزیند و استخدام می کند اهمیت زیادی نداشته باشد، مسئله مهم این است که افراد با فرهنگ سازمان خو بگیرند و آن را رعایت نمایند و اگر افراد با فرهنگ سازمان آشنا نباشند، پس از استخدام موجب مخدوش شدن باورها و عاداتی
می شوند که در سازمان رایج است. از اینرو سازمان باید بکوشد تا افراد خود را با فرهنگ حاکم بر سازمان وفق دهد. این کار یعنی خو گرفتن یا پذیرفتن و رعایت فرهنگ سازمانی را جامعه پذیری کارکنان با سازمان نام نهاده اند. سازمان ها کارکنان خود را جامعه پذیر می کنند یعنی فرهنگ خود را به آنها تلقین یا بر آنها تحمیل می کنند و به تدریج آنان را به صورت افراد شایسته و مناسب در می آورند.

مقصوداز این کار چیزی نیست مگر تأئید، تقویت، حفظ و نگهداری فرهنگ حاکم بر سازمان.



17-1-2- عوامل مؤثر در تغییر فرهنگ سازمانی

اگر چه تغییر دادن فرهنگ یک سازمان بسیار مشکل است ولی فرهنگ ها می توانند تغییر کنند، مدارک و شواهد موجود نشان می دهد که اگر شرایط زیر وجود داشته باشد به احتمال زیاد فرهنگ سازمان تغییر
می کند (رابینز، ترجمه اعرابی 1382، ص 396-395).

1-17-1-2- یک بحران شدید: بحران ضربه ای است که وضع موجود را بر هم میزند و موجودیت فرهنگ حاکم بر سازمان را به زیر سوال می برد. نمونه های از این بحران ها عبارتند از بحران های شدید مالی، از دست دادن تعداد زیادی از مشتریان یا تغییرات شدید که به وسیله شرکت های رقیب در تکنولوژی رخ می دهد.

2-17-1-2- تغییر در رهبری : رهبر جدیدی که در رأس هرم سازمانی شرکت قرار می گیرد ، احیاناً مجموعه ای از ارزش های جدید برای سازمان در نظر می گیرد و چنین می پندارد که در برابر بحران موجود باید به چنین ارزش هایی تمسک جست. تردید نیست که این امر به مدیر عامل یا مدیر عالی اجرایی سازمان مربوط می شود ولی بسیاری از موارد این موج، مدیران ارشد اجرایی را هم فرا می گیرد.

3-17-1-2- سازمان های کوچک و نوپا : هر قدر سازمان نوپا تر باشد. فرهنگ حاکم بر آن محدودیت کمتری خواهد داشت به همین شیوه اگر سازمان کوچک باشد، مدیریت آن به صورتی راحت تر می تواند ارزش های جدید را ترویج نماید.

4-17-1-2- فرهنگ ضعیف: هر قدر یک فرهنگ فراگیرتر باشد و هر قدر اعضای سازمان نسبت به ارزش های آن توافق نظر بیشتری داشته باشند، تغییر دادن آن مشکل تر خواهد شد. بر عکس فرهنگ های ضعیف راحت تر دستخوش تغییرات فرا خواهند گرفت.



18-1-2- تغییر فرهنگ سازمانی

سازمان ها برای بقا مجبور به تطابق با تغییرات محیط هستند. سازمان ها نیاز به تطابق با محیط برای زنده ماندن دارند. می توان برای تغییر فرهنگ سازمانی گام های  زیر را عنوان کرد:

گام اول:درک محیط و نیروهای دیگر تأثیر گذار دراستراتژی های آینده.

گام دوم: شناسایی و تعیین ارزش های بنیادی داد و ستد، اهداف اصلی و موقعیت های که مورد مصالحه قرار نخواهند گرفت.

گام سوم: ایجاد دیدگاه مشارکتی از آنچه که شرکت می خواهد بشود.

گام چهارم: ارزیابی فرهنگ موجود و تعیین عناصری از فرهنگ که نیاز به تغییر آن است.

گام پنجم: تعیین اینکه چه تغییراتی بایستی انجام شود تا فاصله بین دو استراتژی پر گردد.

گام ششم: تعیین نقش مدیران ارشد در هدایت تغییر فرهنگ.

گام هفتم: هنر استقرار برنامه اهداف و مداخلات، افق زمانی، مراحل برجسته و پاسخگویی.

گام هشتم: برای تغییر نیاز به برقراری ارتباط و برنامه تغییر و ایجاد انگیزه در میان تمام ذینفعان است.

گام نهم: شناسایی موانع و منابع مقاومت و توسعه استراتژی برای رفع آنها.

-2-2- نظام های اطلاعاتی و ارتباطی

در فرهنگ وبستر در مقابل اصطلاح «نظام» (سیستم) چنین توصیفی آمده است : نظام «واحد
پیچیده ای است مركب از بخش های گوناگون كه تابع طراحی مشترك بوده و هدف مشتركی را دنبال می كنند (حری، عباس ، 1372  ، ص250).

هدف مشترك در نظام های اطلاعاتی و ارتباطی ‌،در دسترس قرار دادن اطلاعات به مفهوم عام است.

یك نظام اطلاعاتی ـ ارتباطی قادر است انواع اطلاعات پدید آمده از قبیل: اخبار‌، سرگرمی، اطلاعات علمی و آموزشی ‌،موسیقی داده ها، ‌گفتگو، عقاید‌، صور فرهنگی و جز آن منتقل كند.

خصوصیات نظام های اطلاعاتی و ارتباطی كه دانش و اطلاعات را در میان مردم توزیع می كنند‌، این است كه «نخست آنكه باید بتوانند به آنكه استفاده كنند تصمیم گرفت و دوم ، خواست اطلاعات را به او برساند سوم آنكه باید بتواند در محدوده ای از زمان كه استفاده كننده تعیین می كند پاسخ بگوید (جهانداری‌ ، 1356، صص78-79).

نظام های اطلاعاتی و ارتباطی را از نظر شیوه های انتقال اطلاعات ،‌به سه دسته عمده تقسیم        كرده اند، كه عبارت اند از: «نظام تك مركزی» ‌، «نظام چند مركزی» و «نظام جهانی» این نظام ها به گونه ای، سیر تكوین را از سادگی به سوی پیچیدگی طی كرده اند، و این بنا بر پیوستگی آنها به فرایند درونی خود و استقلال از دیگر نظام ها است.



1-20-2-2- نظام تك مركزی:

این نظام یكسویه: ـ از بالا به پایین ـ ارتباطات در برگیرنده و روابط اجتماعی نامساوی میان نهادهای اجتماعی است ، زیرا در آن باور بر این است كه باید جریان اطلاعات در كنترل و شكل دهی صاحبان قدرت باشد. كشورهای اروپایی و به پیروی از آنها دیگر كشورها نیز نظام های تك مركزی كنترل شده ای را پدید آوردند و این بیشتر به دلیل خواست نظام های سیاسی آنها بوده است كه بر رسانه ها نظارت مستقیم داشته باشند و از آنها به عنوان ابزاری برای اعمال قدرت استفاده كنند.



2-20-2-2- نظام چند مركزی

این نظام چند سویه ـ از هر طرف ـ ارتباطات، بر اثر ظهور تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات، و گسترش این دانش ها در سال های اخیر فراچنگ آمده است. برخی از عواملی كه این نظام را پدید آورند، از این قرارند «آگاهی فراوان اجتماعات محلی،حركت های اجتماعی‌،اقلیت ها و یا احزاب فرعی از نظام كلی اجتماع،آشنایی با حقوق اجتماعی و آگاهی از توانایی های رسانه ای گروهی در شكل گیری خواسته ها و رسیدن به هدف های خویش است.



3-20-2-2- نظام جهانی:

این نظام بر اثر مردم گرایی رسانه ها پدید آمده است. در حقیقت در این نظام تمام گروه ها و            دسته ها توانایی تولید محتوای رسانه ها را یافته اند و به راحتی فرهنگ ارزش ها‌، تجربه ها و سبك زندگی خود را عرضه ملی و حتی منطقه ای و جهانی نشر می دهند. این گرایش به ویژه در مورد رسانه‌های جدیدتر كه تحت تأثیر گسترش چشمگیر تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات قرار دارند شدت بیشتر یافته است (فرهنگی، علی اكبر ،1370، ص35).



21-2-2- نظام های اطلاعاتی و ارتباطی از طریق محمل هایی اطلاعات را به طور سریع و روز آمد دراختیار استفاده كننده ها قرار می دهد. برخی از محمل ها كه نقش مؤثری در مبادله اطلاعات علمی دارند از این قرارند:

بانك های اطلاعاتی‌، ‌نظام های بین المللی اطلاع رسانی‌، ماهواره ها



1-21-2-2- بانك های اطلاعاتی :

نهادی است كه داده ای اطلاعاتی در آن با روش های تحلیلی و نظام یافته و شناخته شده اطلاعاتی با استفاده از تجهیزات ماشینی و كا مپیوتری،ذخیره و نگهداری و بازیابی شود(آذرنگ، 1370، ص 35).

بانك های اطلاعاتی كه به طور پیوسته اطلاعات علمی را در سطح وسیع جهانی منتقل می كنند، به وسیله شبكه های بین المللی اطلاع رسانی اداره می شوند . در عصر حاضر به دلیل گسترش و تخصصی شدن علوم و فنون ،‌بانك های اطلاعاتی موضوعی پدید آمده است.

در اینجا نام برخی از بانك های اطلاعاتی مهم جهانی كه در حوزه های خاص فعالیت دارند به منظور آگاهی بیشتر ، ذكر می شوند:

«بانك اطلاعات پزشكی» یك پایگاه اطلاعاتی كتاب شناختی پزشكی است كه كتابخانه ملی پزشكی امریكا سازماندهی و مدیریت آن را بر عهده دارد، «بانك اطلاعات اختراعات» (پروانه ثبت اختراعات) كه سازمان جهانی مالكیت معنوی یكی از موسسات آن است. «بانك اطلاعات دایره المعارف بشری» این بانك مشتمل بر مقاله های دایره المعارف دوازده جلدی  است. «بانك اطلاعات مشاهیر جهان» این بانك شرح حال نزدیك به دو میلیون نفر از مشاهیر جهان را در بردارد (مهدوی، 1372‌ ، صص 102-103).