پژوهش بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (بخش صنعت) با نیازهای بازار كار از دیدگاه مدیران صنایع مناطق 9 و 10 شهر تهران - دانلود
پایان نامه بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (بخش صنعت) با نیازهای بازار كار از دیدگاه مدیران صنایع مناطق 9 و 10 شهر تهران در 126 صفحه ورد قابل ویرایش
پژوهش بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (بخش صنعت) با نیازهای بازار كار از دیدگاه مدیران صنایع مناطق 9 و 10 شهر تهران در 126 صفحه ورد قابل ویرایش
چكیده تحقیق:
بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الكترونیك، الكتروتكنیك) با نیازهای بازار كار از نظر مدیران صنایع (مدیران ردة میانی شامل مدیران فنی، تولید و آموزش) كارخانه ها و مؤسسات مرتبط، در مناطق 9 و 10 شهر تهران، عنوان پژوهش حاضر می باشد كه هدف اصلی آن تعیین میزان ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك) با دانش ها و مهارتهای مورد نیاز مدیران صنایع در بازار بوده است.
در این پژوهش از آمار توصیفی همچون میانگین، انحراف استاندارد، و درصد و همچنین از آمار استنباطی همچون آزمون T تك نمونه ای، جهت پاسخگوئی به سؤالات تحقیق استفاده شده است. همچنین جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامة محقق ساخته صورت گرفته است.
به طور كلی، نتایج بدست آمده حاصل از این پژوهش به شرح زیر می باشد:
- دانش فارغ التحصیلان هنرستانهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك) از نظر مدیران صنایع در مناطق 9 و 10 شهر تهران در حد متوسط می باشد.
- مهارت فارغ التحصیلان هنرستانهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك) از نظر مدیران صنایع در مناطق 9 و 10 شهر تهران در حد متوسط می باشد.
- مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش) كارخانه ها و مؤسسات مرتبط در مناطق 9 و 10 شهر تهران، نسبت به برنامه های آموزشی مراكز آموزش فنی و حرفه ای رسمی، شناخت كمی دارند.
- مدیران صنایع، میزان قابلیت مهارتهای آموزشی فارغ التحصیلان مراكز فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك) را با پیشرفتهای فناوری كم برآورد می كنند.
- مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش) كارخانه ها و مؤسسات مرتبط در مناطق 9 و 10 شهر تهران، مهارت داشتن فارغ التحصیلان هنرستانهای فنی و حرفه ای (رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك) در فناوری اطلاعات و ازتباطات (ICT) را انطباق بیشتر دانش و مهارت تخصصی آنها با نیازهای بازار كار را بیشتر از زیاد برآورد كرده اند.
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
فصل اول: كلیات تحقیق
مقدمه
2
بیان مسئله
5
اهمیت و ضرورت پژوهش
6
اهداف تحقیق
7
سؤالات تحقیق
8
تعاریف عملیاتی واژه ها
11
فصل دوم: مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق
مقدمه
13
مفهوم رشد و توسعة اقتصادی
14
عوامل توسعه اقتصادی
15
نقش منابع انسانی در توسعة اقتصادی
15
آموزش
18
تعریف آموزش و پرورش
20
مفهوم برنامه ریزی آموزشی
23
جایگاه نیازسنجی در برنامه ریزی آموزشی
24
نیازسنجی آموزشی
27
مفهوم نیاز
29
منابع نیازهای آموزشی
30
انواع نیازسنجی
32
كار
34
عرضة نیروی كار
37
بازار كار
38
نیاز بازار كار
39
مسایل موجود در ارتباط نظام آموزشی و بازار كار
44
ضرورت تحكیم پیوند نظام آموزشی و بازار كار
48
تعاریف آموزش فنی و حرفه ای
49
رویكردهای عمده در آموزش فنی و حرفه ای
51
نارسائی هاومسائل آموزش فنی وحرفه ای در ارتباط با بازار كار
57
آموزش فنی و حرفه ای در ایران
59
سیر تحول آموزش فنی و حرفه ای در ایران
59
تحولات گذشته تحلیل مشكلات و چشم انداز آینده آموزش فنی و حرفه‌ای در برنامه سوم توسعه…
مشكلات و تنگناها
نقاط ضعف مشكلات تنگناها
چالشهای آینده بخش فنی و حرفه‌ای
سیاست‌های استراتژیك بخش آموزش فنی و حرفه ای
سیاست های اجرای آموزش فنی و حرفه ای
راهكارهای اجرایی
63
64
65
68
69
70
72
تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات چیست؟
78
مشخصه های تكنولوژی ارتباطات
81
ویژگیهای تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات
89
دلایل استفاده از تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات
82
تكنولوژی اطلاعات وارتباطات چه تغییری درآموزش ایجادمی‌كند
82
روش های اجرایی برای بكارگیری تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات
چه تغییراتی برای به كارگیری تكنولوژی اطلاعات و ارتباط (ICT ) در آموزشهای آكادمیك لازم است
83
84
پیشینة پژوهش
85
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
مقدمه
93
جامعة آماری
94
نمونة آماری
95
روش تحقیق
96
ابزار جمع آوری اطلاعات
96
اعتبار و پایائی پرسشنامه
97
روش تجزیه و تحلیل داده ها
99
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده
101
آزمون مربوط به سؤال اول تحقیق
102
آزمون مربوط به سؤال دوم تحقیق
104
آزمون مربوط به سؤال سوم تحقیق
106
آزمون مربوط به سؤال چهارم تحقیق
108
آزمون مربوط به سؤال پنجم تحقیق
110
آزمون مربوط به سؤال ششم تحقیق
111
آزمون مربوط به سؤال هفتم تحقیق
112
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
115
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال اول و دوم تحقیق
116
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال سوم و چهارم تحقیق
120
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال پنجم تحقیق
122
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال ششم تحقیق
123
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال هفتم تحقیق
124
محدودیتها و تنگناهای پژوهش
126
پیشنهادات برای پژوهشهای آتی
127
منابع و مأخذ
128
- پیوستها
فهرست جداول
عنوان
صفحه
جدول 1-2: عملكرد آموزشهای كوتاه مدت فنی و حرفه ای 74-1367
63
جدول 4-1: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول
103
جدول 4-2: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول
103
جدول 4-3: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول
103
جدول 4-4: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم
105
جدول 4-5: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم
105
جدول 4-6: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم
105
جدول 4-7: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم
107
جدول 4-8: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم
107
جدول 4-9: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم
107
جدول 4-10: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم
109
جدول 4-11: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم
109
جدول 4-12: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم
109
جدول 4-13: مربوط به آزمون سؤال تحقیق پنجم
110
جدول 4-14: مربوط به آزمون سؤال تحقیق پنجم
111
جدول 4-15: مربوط به آزمون سؤال تحقیق ششم
112
جدول 4-16: مربوط به آزمون سؤال تحقیق ششم
112
جدول 4-17: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم
113
جدول 4-18: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم
114
جدول 4-19: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم
114
فصل اول
كلیات تحقیق
مقدمه
تاریخ رشد و توسعه اقتصادی، با هماهنگی و تركیب دانش فنی و به كارگیری منابع و نیز وابستگی روزافزون به كاربرد تكنولوژی همراه بوده است.
استفاده از تكنولوژی و دانش فنی در سازمانها، شركتها و جوامع همواره متفاوت بوده و تا حدود زیادی بستگی به جدیت و مهارتهای خلاق منابع انسانی و عوامل فرهنگی و اجتماعی داشته است. (سبحان الهی، مدیریت و توسعه)
عملكرد یك سازمان وقتی می تواند مطلوب و مناسب باشد كه نیروهایی ذیصلاح و با كیفیت در آن وجود داشته باشند و سازمان بتواند از آن در مناسب ترین شغل استفاده كند.
در واقع نیروی پیش برندة ماشین و تكنولوژی انسانها هستند. امروزه برای ادامة حیات در بازار رقابت فقط استفاده از تكنولوژی و دانش فنی كافی نیست، چرا كه سرعت رشد به اندازه ای است كه فرصت یادگیری را بسیار كوتاهتر و درنتیجه، استفادة به موقع و به روز از تكنولوژی را برای رقابت پیچیده تر كرده است. لذا تولید دانش فنی و تكنولوژی برای رقابت، از عوامل اساسی برای ادامة حیات هر سازمان، شركت و جامعه محسوب می شود.
این كار فقط با منابع انسانی مستعد و با كیفیت و در اختیار داشتن ابزار مناسب و لازم عملی است. لذا ثروت اساسی یك سازمان، نیروی انسانی با دانش و مهارت (یعنی سرمایه های فكری) آن سازمان است.
علی رغم نقش كلیدی آموزش فنی و حرفه ای در توسعه اقتصادی و اجتماعی كشور كه مورد اذعان و حتی تاكید اغلب سیاستمداران و صاحبنظران است. این آموزش های پرهزینه از لحاظ پاسخ گوئی به انتظارات جامعه و سؤال اصلی نظام آموزشی (= چه آموزشی با چه كیفیتی و به چه میزان؟?) در موقعیت قابل دفاع قرار ندارد. زیرا هرساله خسارت های بسیار زیادی از این بابت به كشور وارد می آید ولی این روند رو به رشد تداوم دارد، كه این وضعیت ریشه در نگرش نادرست به آموزش فنی و حرفه ای دارد. علت بروز معضل آموزش فنی و حرفه ای این است كه به هر صورت، تعاملی بودن این آموزش ها به دست فراموشی سپرده شده است. مجریان آموزش فنی و حرفه ای، آن را پدیده ای صرفاً آموزشی می بینند. تصمیمات آموزشی تنها توسط مقامات آموزشی و اغلب بدون اطلاع كافی از نیازهای شغلی و نظر طرف های ذینفع اتخاذ می شود. (ملكی، 1381، صفحة 186)
آموزش به حكم انجام تكلیف، عادت، امكانات موجود و یا روحیه توسعه طلبی تحقق می یابد و بر همین اساس نیز به سؤالات اصلی نظام آموزش فنی و حرفه ای پاسخ داده می شود. اما آموزش فنی و حرفه ای دارای دو وجه توأمان آموزشی و شغلی است كه میان آنها به صورت بالقوه تعامل برقرار است. لذا مزیت قابلیت استفاده از اطلاعات بازخوردی و مكانیسم خوداصلاحی می تواند در عمل وجود داشته باشد. در آموزش فنی و حرفه ای نظامند زمینه مشاركت در تصمیم گیری و انجام هزینه فراهم است.
رشته های آموزشی، مواد آموزشی، تعداد آموزش گیرنده، محل اشتغال و … از نتیجه تعامل و عوامل طرف های آموزشی (دستگاهای مجری آموزش) و طرف های شغلی (دستگاههای بهره بردار از محصول آموزش، كارآموزان، اولیا، كارفرمایان و …) تعیین می شود.
لذا نواقص و اشكالات آموزش به تدریج در طول زمان رفع می شود و ناهماهنگی دانش و توانمندیهای آموزش دیدگان فنی و حرفه ای از لحاظ كمی و كیفی و از نظر مكانی یا زمانی با خواسته متقاضیان كم تر رخ خواهد داد. به این دلایل تعاملی دیدن آموزش فنی و حرفه ای و فراهم كردن امكان تحقق هرچه بیشتر آن، اساسی ترین قدم برای اصلاح این آموزش ها خواهد بود.
بیان مسئله:
چنین به نظر می رسد كه هنرجویان فنی و حرفه ای به جایگاه و پایگاه شغلی قابل ملاحظه ای كه نمود موجهی در بازار كار كشور داتشه باشد، دست نیافته‌اند. و به رغم هزینه های سرشاری كه صرف تجهیز این نیروها شده، در بازار كار ایران بها و اهمیت مناسبی بدان داده نشده است، در حالی كه، از طریق تجهیز و تربیت این گونه نیروها می توان سریع تر به پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی مورد نظر رسید. چون آموزش های فنی و حرفه ای، در قیاس با آموزش های عالی از مزیت و قابلیتهایی به شرح زیر برخوردار است:
الف) هزینه بری اقتصادی كمتر فرآیند تجهیزات
ب) بازدهی سریع تر اقتصادی
ج) پاسخ دهی و ارضاء سریع تر نیازها و احتیاجات فوری و آنی بازار كار به مهارت ها و حرفه ها
د) انعطاف پذیری و قابلیت انطباق با تغییرات تكنولوژی
هـ) تنها منبع تكمیل كننده حلقه ارتباطی بین نیروی انسانی سطوح بالا و سطوح پائین جامعه شغلی
و) بالا بودن زمینه های خوداتكایی شغلی و كارآفرینی و در نتیجه وابستگی كمتر به نظام های مزد و حقوق بگیری و …
شاید به خاطر همین ویژگی های ارزنده است كه امروزه در بسیاری از جوامع در حال رشد به خصوص آن ها كه دچار تنگناهای مالی و سرمایه ای شدیدتری، هستند، ایجاد انگیزه هایی كه مشوق روی آوری و گرایش منابع انسانی به آموزش های فنی و حرفه ای شود، به كانونی ترین دلمشغولی های سیاست های توأم آموزش و اشتغال و مطمئن ترین راه غلبه بر بحران های ناشی از كمبود كادرهای ماهر و پدیده شكل گیری مازاد نیروی كار تبدیل شده است. (متوسلی، صفحه 24)
آنچه این تحقیق به دنبال آن است، بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك) با نیازهای بازار كار می باشد. در این تحقیق دیدگاه مدیران تولید، فنی و آموزش كارخانه ها و مؤسسات تولیدی، به دلیل مشاهدة عینی و عملی دانش و مهارت فارغ التحصیلان این رشته ها و همچنین مطلع بودن از میزان دانش و مهارت مورد نیاز در صنایع، با توجه به تغییرات تكنولوژی، مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است.
اهمیت و ضرورت پژوهش
در مسیر انتقال نوین و متغیر تكنولوژی و صنعت در هزاره سوم كه بنیانهای فلسفی، علمی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جوامع دچار دگرگونیهای عمیق خواهد شد و جوامع بشری عملاً ویژگی های دورة پست مدرنیسم را در خود تجلی می دهند، جوامع با چالش های متعددی مواجه خواهند شد.
نظام آموزشی می تواند در انطباق، هماهنگی و اعتدال مجدد جوامع با شرایط جدید نقش مهمی را ایفا نماید. در این رهگذر یكی از مقولات مهم، رسالت بسیار اساسی نظام آموزشی، فراهم كردن شرایطی است كه در آن نیروهای تحصیلكرده بتوانند از مهارتها، توانائیها و قابلیت های كلیدی متناسب با نیازها و شرایط دنیای صنعت و بازار مشاغل فردا برخوردار شوند. (عزیزی، 1381)
بنابراین باید با تحقیق و پژوهش در مورد دانش ها و مهارتهای مورد نیاز بازار كار، برنامه های آموزش فنی و حرفه ای به سوی همگام شدن با پیشرفت های تكنولوژی سوق داده شود، تا با تربیت نیروی انسانی كارآمد كه یكی از مؤلفه های مهم توسعه می باشد، میزان رشد و توسعة اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی كشور را تسهیل و تسریع نمائیم.
اهداف تحقیق:
اهداف این تحقیق شامل:
1- بررسی میزان دانش و مهارت فارغ التحصیلان رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك، هنرستانهای رسمی.
2- بررسی میزان مطلع بودن مدیران صنایع مؤسسات تولیدی الكترونیك از برنامه های آموزشی هنرستانهای فنی و حرفه ای رسمی.
3- بررسی میزان تطابق مهارتهای آموزشی فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك) با پیشرفتهای فناوری
4- بررسی نقش، فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در كمك كردن به انطباق بیشتر دانش و مهارت تخصصی این فارغ التحصیلان با نیازهای بازار كار.
این تحقیق در تبیین و ارائه راهكارهای مناسب، جهت تربیت و آموزش نیروهای ماهری كه مطابقت بیشتری با نیازهای بازار كار و پیشرفت فناوری روز داشته باشند، تأثیرگذار خواهد بود.
سؤالات تحقیق:
1- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشتة الكترونیك، تا چه اندازه از دانش كافی جهت اشتغال در مراكز صنعتی مرتبط، برخوردار هستند؟
2- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشته الكتروتكنیك، تا چه اندازه از دانش كافی جهت اشتغال در مراكز صنعتی مرتبط برخوردار هستند؟
3- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشتة الكترونیك، تا چه اندازه از مهارت جهت اشتغال در مراكز صنعتی مرتبط برخوردار هستند؟
4- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، فارغ التحصیلان فنی و حرفه ای رسمی رشتة الكتروتكنیك، تا چه اندازه از مهارت كافی جهت اشتغال در مراكز صنعتی مرتبط برخوردار هستند؟
5- تا چه اندازه مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش) مناطق 9 و 10 شهر تهران (مؤسسات و كارخانه های مرتبط با رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك) نسبت به برنامه های آموزشی مراكز آموزش فنی و حرفه ای رسمی شناخت دارند؟
6- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش)، كارخانه ها و مؤسسات مرتبط مناطق. 9 و 10 شهر تهران، تا چه اندازه مهارتهای آموزشی فارغ التحصیلان مراكز آموزشی فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك)، با پیشرفتهای فناوری قابل انطباق است؟
7- از نظر مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش) شهر تهران، مهارت داشتن فارغ التحصیلان هنرستانهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك) در فناوری های اطلاعات و ارتباطات (ICT) تا چه اندازه می تواند به انطباق بیشتر دانش و مهارت تخصصی آنها با نیازهای بازار كار، تأثیر داشته باشد؟
تعاریف عملیاتی:
آموزش فنی و حرفه ای:
آن نوع فعالیت هائی است كه می تواند فرد را برای احراز شغل، حرفه، كسب و كاری آماده كند و یا كارائی و توانائی فرد را در انجام امور تقویت نماید. (ناصر حق جو، فصلنامة هماهنگ).
بازار كار:
شامل تمام مؤسسات، كارگاهها و كارخانه هائی كه از 100 نفر بیشتر پرسنل داشته و به نحوی با رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك مرتبط باشند و در بخش صنعت كشور اعم از دولتی و خصوصی به ویژه در مناطق 9 و 10 شهر تهران فعالیت می نمایند.
نیاز:
نیاز در ساده ترین شكل آن، فلاصله بین آنچه هست و آنچه كه باید باشد، است. یا فاصله میان نتایج جاری و نتایج مورد نظر مطلوب (راجر كافمن و جری هرمن)
پیشرفتهای فناوری:
منظور پیشرفت هائی است كه در دستگاهها و ابزارآلات جدید صورت می گیرد، كه لازمة استفاده از آنها، داشتن دانش و مهارت ویژه است.
مدیران صنایع: شامل مدیران آموزش، مدیران تولید و مدیران فنی مؤسسات و كارخانه های مرتبط با رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك مناطق 9 و 10 شهر تهران.
فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)[1]
ICT تكنولوژی های بسیار جدیدی را بخدمت گرفته است كه فرایند آموزش، صنعت، مدیریت، تولید و … را به چالش می خواند و دسترسی سهل و ساده را به زنجیره ای از اطلاعات ارزشمند فراهم می سازد (جاریانی، 1381)
مشخصه های تكنولوژی اطلاعات (ICT)
Information Communication Technology
1- اطلاعات (Information) به عنوان یك خبر اقتصادی رد و بدل می شود.
2- فعالیت های اطلاعاتی بصورت بسیار گسترده و عظیم در سطح جهان مبادله می شوند.
3- ارتباط شبكه ای به راحتی بین استفاده كنندگان و مراكز آموزشی داخلی و خارجی وجود دارند.
4- «اطلاعات علمی» در درون شبكه های اینترنت جای و مرتبه خاص خود را دارند.
5- تكنولوژی اطلاعات (I.T) با وسعت فراوان برای آموزشهای آكادمیك قابل استفاده است.
ویژگیهای تكتولوژی اطلاعات و ارتباطات «(ICT)»
1- عمر مفید و كاربری اطلاعات به تدریج كوتاه و كوتاه تر می شود و باید بصورت پی در پی بازسازی شده و به روز شوند.
2- مهارتهای تحقیق بر اساس تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات (ICT) توسعه می یابند.
1- دسترسی به اطلاعات مفید و كارآمد با استفاده از تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات (ICT) بسیار سهل و ساده است.
2- بررسی اطلاعات و تبدیل آنها به دانش مورد نیاز برای مدرسین و فراگیران براحتی قابل دسترسی است.
دلایل استفاده از تكنولوژی اطاعات و ارتباطات ICT
1- كسب فرصتهای جدید برای یادگیری مادام العمر (Life-Long-Learning)
2- ارتقاء مهارتهای شغلی، حرفه ای برای مدرسین و ایجاد مشاغل جدید برای دانش آموختگان.
3- توسعه فعالیت های فردی بصورت خلاق و پویا
4- امكان فراگیری بیشتر و توسعه خلاقیت ها برای افراد معلول و دارای نقص عضو.
3- دگرگونی در نحوه سیستم های آموزشی در سطح كشور.
تكنولوژی اطلاعات‌و‌ارتباطاتICT چه تغییری در آموزش ایجاد می‌كند؟
1- كلاس درس را از حالت معلم محوری و حفظ مطالب زیاد به محیط زنده و خلاق تبدیل می كند.
2-دنیا را برای توسعه آموزشها به واحدهای آموزشی دعوت می كند.
1- امكان فراگیری تئوری توأم با اجرا را برای فراگیران فراهم می سازد.
2- امكان تدریس همزمان را در چند كلاس درس توسط یك مدرس فراهم می كند.
3- امكان توسعه سبك ها و روش های آموزشی جدید را در آموزش های نوین بوجود می آورد.
4- یادگیری مادام العمر L.L.L را برای همه فراگیران فراهم می آورد و آنها را به اندیشیدن وا می دارد.
5- مهارتهای تكنولوژیكی مورد نیاز جامعه را به طیف وسیعی از جویندگان علم ارایه می كند.
6- در صرفه جویی زمان، هزینه و … بسیار مؤثر است.
7- كار گروهی را در میان دانش آموزان توسعه می بخشد.
8- فراگیران و دانش آموزان را قادر به حل مسأله و مشكل گشایی می كند.
روش‌های‌اجرایی‌برای‌بكارگیری‌تكنولوژی‌اطلاعات‌و‌ارتباطات (ICT)
1- بكارگیری تكنولوژی های چند رسانه ای در واحدهای آموزشی.
2- طراحی برنامه های درسی با مفاهیم جدید.
1- بكارگیری مدیریت آموزشی مستقل (مدرسه محور)
“School-Based-Management”
2- اصلاح نظام آموزشی از پیش دبستانی تا پایان تحصیلات دانشگاهی.
3- اصلاح نظام آموزشی و ساختار الگوهای تربیت معلم بر پایه ICT (سبك های نوین آموزشی)
چه تغییراتی برای بكارگیری تكنولوژی اطلاعات و ارتباطات (ICT) در آموزشهای آكادمیك لازم است؟
1- مدرسین باید از اطلاع رسانی صرف دست بردارند و فراگیران را برای فراگیری بیشتر ترغیب نمایند.
2- الگوهای یادگیری براساس انجام تحقیق و پژوهش، اجرای تجارب در فرضیه های جدید، بكارگیری گسترده نرم افزار های آموزشی با بهره گیری از كتب و منابع موجود طراحی و اجرا شود.
3- فراگیران باید به كمك معلمین در فعالیت هایی مانند حل مسأله، تهیه پروژه، فراگیری متون از طریق رسانه ها و نرم افزارهای موجود با دانش های مدرسین همگام شوند.
در این روش معلم باید الگوی مناسبی از یك محقق باشند و از تأكید بر مطالب حفظ كردنی و روش های سنتی «یاددهی – یادگیری» پرهیز كند.
4- فراگیران برای جستجوی اطلاعات جدید ترغیب شوند.
5- پس از تعیین نیازها و مصرف ها، استراتژی یا راه رسیدن به هدف مشخص می شود و پس از آن به تدوین برنامه های درسی در آموزشهای تكنولوژیك پرداخته می شود.
در تهیه برنامه های درسی تأكید بر تشكیل گروههای كار و ارائه كارها به صورت تیمی است و در بسیاری از دروس روش «حل مسأله» به روش اجرای پروژه تغییر می كند، به فراگیران فرصت داده می شود تا به تجزیه و تحلیل یافته های خود بپردازند و برای آنها برنامه ها و نرم افزارهای جدید تهیه كنند. (جاریانی، 1380)
پیشینة پژوهش
بطور كلی تحقیق مستقل در این باره انجام نگرفته است ولی پژوهشهای مشابه بدین شرح می باشد.
الف) مدد كریمی، (1375) در پژوهش تحت عنوان «بررسی ارتباط آموزش های فنی و حرفه ای رسمی با نیازهای بازار كار از نظر هنرآموزان، مدیران، مسئولین صنایع در استان آذربایجان شرقی» به نتایج ذیل دست یافته است:
1- از نظر هنرجویان، مدیران و مسئولین صنایع بین نیازهای جامعه (صنایع استان) و آموزش فنی و حرفه ای رابطه وجود دارند.
2- از نظر هنرجویان، مدیران و مسئولین صنایع بین شاخصهای توسعه و تربیت نیروی انسانی در بخش آموزش فنی و حرفه ای رابطه وجود ندارد.
3- از نظر هنرجویان، مدیران و مسئولین صنایع بین روشهای برنامه ریزی نیروی انسانی و آموزش فنی و حرفه ای رابطه وجود ندارد.
ب) حسین سلطانی (1379) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی ارتباط برنامه درسی آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی با نیازهای بازار كار در شهر تهران» به نتایج ذیل دست یافته است:
1- برنامه درسی آموزشی رشته مكانیك خودرو به نیازهای بازار كار در این رشته پاسخ می دهد.
2- برنامه درسی آموزش رشته الكتروتكنیك به نیازهای بازار كار در این رشته پاسخ می دهد.
3- برنامه درسی آموزش رشته طراحی و دوخت به نیازهای بازار كار در این رشته پاسخ می دهد.
4- برنامه درسی آموزش رشته گرافیك به نیازهای بازار كار در این رشته پاسخ می دهد.
5- برنامه درسی آموزش رشته حسابداری به نیازهای بازار كار در این رشته پاسخ می دهد.
6- برنامه درسی آموزش رشته كامپیوتر به نیازهای بازار كار در این رشته پاسخ می دهد.
ج) الكرم الملوك لاهیجانیان (1370) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان رشته الكترونیك آموزشكده های فنی» به نتایج ذیل دست یافته است:
1- با بررسی محتوای دروس پایه مشخص گردید كه بعضی از این دروس برای ایجاد توانایی های شغلی فارغ التحصیلان كم ارتباط می باشد.
2- بایستی روی كارهای عملی (واحد عملی) آگاهانه و عالمانه سرمایه گذاری شود.
3- مسئولین آموزشكده ها علاقه ای به بازدید و آشنایی نزدیك با صنایع ندارند.
4- بین اهداف رشتة الكترونیك و نیازهای صنعتی ارتباط وجود ندارد.
5- عدم سرمایه گذاری مناسب و تجهیز مدارس فنی و حرفه ای متناسب با تكنولوژی جدید.
خ) غلامحسین شكوهی (1369) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی رابطه آموزش و اشتغال در بخش غیرمتشكل اقتصاد» به نتایج ذیل رسیده است:
1- 77 درصد از سرپرستان كارگاههای كوچك كه به طرح كاد آشنایی دارند اجرای آنرا در كارآموزی دانش آموزان بی تأثیر یا كم تأثیر دانسته اند.
2- تنها 7/10 درصد از سرپرستان كارگاههای كوچك كه اغلب خود مؤسسین كارگاهها نیز هستند تخصص و مهارت خود را از طریق سرپرستان دوره های آموزش رسمی و یا غیررسمی كسب كرده اند.
3- میزان سواد در بخش عمومی اشتغال كشور 3/86 درصد و در بخش خصوصی 7/45 درصد می باشد.
4- سهم شاغلان دیپلمه در بخش غیر متشكل شهری 1/14 درصد كل شاغلان این بخش است كه به 322 هزار نفر می رسد.
5- نظام آموزش توانسته است فقط 2% از ترك تحصیل كنندگان ابتدایی را حرفه آموزی كند، 98% محروم بوده اند.
6- پس از 17 سال نتیجه حاصل از این نظام آموزشی، این است كه بالاترین درصد بیكاری مربوط به دیپلمه هاست یعنی حتی درصد بیسوادان بیكار نیز كمتر از دیپلمه های بیكار است.
7- 1/97 درصد از بیكاران جویای كار، فاقد مهارتهای لازم برای دستیابی به مشاغل مناسب هستند.
8- 7/86 درصد شاغلان بخش غیر متشكل اقتصادی مهارتهای شغلی خود را ضمن كار و بدون شركت در هیچ دوره آموزش فنی و حرفه ای كسب كرده اند.
9- براساس نتایج بدست آمده در تحقیق تقریباً 3/89 درصد از دیپلمه های شاغل كه در كارگاههای كوچك كار می كنند گفته اند كه آموزشهای متوسطه برای ما به كلی بی تأثیر بوده و هیچ اثری در انجام وظایف نداشته است.
ح) علی اصغر اخلاقی (1347) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی میزان موفقیت آموزشی هنرستانهای فنی جوار كارخانه در مقایسه با هنرستانهای فنی متعارف» به نتیجه زیر دست یافته است:
طبق اظهار نظر مدیران تركیب كار با آموزش نتیجه مثبتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان داشته است.
چ) علی معماری (1385) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی عوامل مؤثر در گرایش دانش آموزان مستعد به رشته های فنی و حرفه ای» به نتایج زیر رسیده است:
1- بین میزان آگاهی دانش آموزان از وضعیت شغلی خود (رشته های فنی – حرفه ای) و گرایش آنان به این رشته همبستگی مثبت وجود دارد.
2- بین آگاهی دانش آموزان از امكان ادامة تحصیل در رشته های فنی – حرفه ای و گرایش آنان به این رشته همبستگی مثبت وجود دارد.
3- بین آگاهی دانش آموزان از منزلت اجتماعی فنی – حرفه ای و گرایش آنان به این رشته ها رابطه مثبت وجود دارد.
د- محمد طالقانی نیا (1371) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی آموزشهای رسمی فنی – حرفه ای با اشتغال فارغ التحصیلان در سالهای 67-63 در سطح شهرستان تهران» نتایح یافته های خود را چنین بیان می كند:
1- اكثر فارغ التحصیلان رشته های فنی – حرفه ای، جذب مشاغل مربوط به رشته خود شده اند.
2- اكثر فارغ التحصیلان رشته های حرفه ای دختران، جذب مشاغل مربوط به رشته خود نشده اند.
3- رشته های فنی و حرفه ای در سالهای 67-63 با نیازهای مناطق مختلف كشور هماهنگ نبوده اند.
4- اكثر فارغ التحصیلان از شغل خود ناراضی و علت را عدم ارتباط شغل و رشته دانسته اند.
5- فارغ التحصیلان هنرستانها از كارایی بیشتری نسبت به رشته های نظری برخورداند.
6- كمبود درآمد رشته های فنی و حرفه ای باعث جذب نیروها در مشاغل غیرمتناسب با رشته تحصیلی خود می شود.
7- برآورد نیازهای كمی نیروی انسانی (تكنسین های درجه 1 و 2) با برنامه‌ریزی‌های توسعه كمی آموزش رشته های مختلف هماهنگی ندارد.
هـ) داوود حسنی نسب (1366) در پژوهشی تحت عنوان «بررسی میزان كارایی رشته های مختلف آموزش و پرورش با توجه به نیاز جامعه، در استان آذربایجانشرقی» نتایج پژوهشی خود را چنین می نویسد:
1- به طور كلی میزان اشتغال در رشته های مختلف متفاوت است و فارغ التحصیلان برخی از رشته ها در كاریابی موفقیت بیشتری داشته اند.
2- پسران در مقایسه با دختران بیشتر جذب بازار كار می شوند، اما در كل مجموع مشاغل احراز شده با رشته های تحصیلی تطابق قابل ملاحظه ای نداشته اند. میزان جذب كار در مناطق شهری و غیرشهری تفاوتی ندارد.
روش تحقیق:
با توجه به هدف پژوهش، امكانات و شرایط موجود، روش تحقیق این پژوهش پیمایشی از نوع زمینه یابی انتخاب شده است.
تحقیق زمینه یابی عبارت است از مشاهدة پدیده ها به منظور معنا دادن به جنبه های مختلف اطلاعات جمع آوری شده. این تحقیق از دو مرحلة تشكیل شده است: 1) مشاهدة دقیق و نزدیك پارامترهای مورد پژوهش در جامعه 2) جمع آوری اطلاعات و معنا دادن به آنچه كه مورد مشاهده قرار گرفته است. به عبارت دقیق تر، زمینه یابی یك فرآیند پژوهشی است كه به منظور جمع آوری در بارة این موضوعات كه گروهی از مردم چه می دانند، چه فكر می كنند یا چه كاری انجام دهند، اجرا می شود. (دلاور، 1380، صفحة 141) گرچه هدف های تحقیق زمینه یابی، بسیارند و دامنة گسترده ای دارند، اما به طور كلی این تحقیق سه هدف را دنبال می كند: 1) توصیف[2] 2) تبیین[3] 3) كشف[4]
ابزار جمع آوری اطلاعات
ابزار جمع آوری اطلاعات شامل یك پرسشنامة محقق ساخته است، كه شامل 51 سؤال بسته پاسخ و 1 سؤال باز پاسخ می باشد.
طرح سؤالات مربوط به دانش و مهارت های مورد نیاز بازار كار رشته های الكترونیك و الكتروتكنیك، به این ترتیب بوده است كه با توجه به هدفهای كلی كتابهای درسی كه در این دوره ها وجود دراد به طرح سؤال پرداخته ایم، با قبول این پیش فرض كه این اهداف كلی بر اساس خط مشی ها و اولویت هائی كه برای توسعه صنعت در برنامه های توسعه، توسط سیاستگذاران مملكتی تعیین می شود، تهیه و تدوین شده اند. و هدف ما این است كه مشخص كنیم آیا فارغ التحصیلان به این اهداف كه با توجه به نیازهای بازار كار و با توجه به ظرفیت و توان توسعة صنعتی توسط كارشناسان و سیاستگذاران، تهیه شده است، رسیده اند یا خیر.
روایی اصطلاحی است كه به هدفی كه آزمون برای تحقق بخشیدن به آن درست شده است اشاره می كند. به سخن دیگر، آزمونی روا است كه برای اندازه گیری آنچه مورد نظر است مناسب می باشد. (سیف 1378، صفحةْ 379)
آزمون های مورد استفاده در آموزش و پرورش روانشناسی دارای سه هدف عمده هستند كه به سه پرسش زیر پاسخ می دهند.
1- آیا سؤالهای آزمون از محتوای درس یا موضوع مورد نظر یك نمونة خوب ارائه می دهند؟
2- آیا نمرات آزمون عملكرد فعلی یا آتی دانش آموزان را پیش بینی می كنند؟
3- آیا نمرات آزمون با مفاهیم نظری یا سازه هایی كه آزمون برای سنجش آنها درست شده است مربوط اند؟
سه مورد بالا به ترتیب سه نوع روایی محتوایی، ملاكی و سازه را نشان می دهند. روائی محتوایی[5] به این مطلب اشاره می كند كه نمونه سوالهای مورد استفاده در یك آزمون تا چه حد معرف كل جامعة سؤالهای ممكن است كه می توان از محتوا یا موضوع مورد نظر تهیه كرد. هیچ گونه روش آماری برای تعیین ضریب روایی محتوایی وجود ندارد. در عوض برای تعیین روایی محتوایی یك آزمون از قضاوت متخصصان در این باره كه سؤالهای آزمون تا چه میزانی معرف محتوا و هدفهای برنامه یا حوزه محتوایی هستند استفاده می‌شود. (سیف 1378، صفحة 380)
بنا بر مواردی كه ذكر شد جهت تعیین روایی محتوایی پرسشنامه از نظرات متخصصان و كارشناسان رشتة الكترونیك و الكتروتكنیك در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی كشور، كارشناسان آموزشی فنی و حرفه ای ادارة آموزش و پرورش و همچنین از نظر اساتید و متخصصان امر برنامه ریزی آموزشی در رابطه با سؤالات مربوط به حیطه برنامه ریزی استفاده شده است.
پایائی یك وسیلة اندازه گیری به دقت آن اشاره می كند. یك آزمون درصورتی دارای پایائی است كه اگر آن را در یك فاصلة زمانی كوتاه چندین بار به گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصل نزدیك به هم باشند. (سیف، 1378، صفحة 409)