تحقیق بررسی آیات وارده در شأ ن حضرت امیر( ع) از دیدگاه مفسران شیعه وسنت (بررسی موردی سوره های مطول)
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
مطالب تحقیق شامل دوفصل می شود که در فصل اول به بررسی چند آیه از سوره های مطول قرآن که شأن نزول آنها در مورد حضرت امیر (ع) آمده از دیدگاه مفسران شیعه و اهل تسنن پرداخته شده است، به این صورت که آیه ذکر شده ودیدگاه و نظر مفسران شیعه و اهل تسنن به ترتیب در مورد هر آیه ذکر شده و درآخر هر آیه نتیجه ای از آن گرفته شده است.
در فصل دوم به بررسی علل اختلاف تفاسیر شیعه و سنی در مورد آیاتی که در شأن حضرت علی (ع) آمده است پرداخته شده، و ذکر شده دلیل این اختلافات چه چیزی بوده ومنشأ آن از کجا سر چشمه گرفته است.
در نتیجه آیاتی که شأن نزول آنها در مورد حضرت امیر (ص) بود صادق و به حق بود زیرا با توجه به روایات معصومین واحادیثی که از خود پیامبر(ص) واصحاب آنحضرت بیان شده حضرت علی (ع) بعد از پیامبر اسلام (ص) جانشین به حق آنحضرت بودند، زیرا کسی جز او لیاقت این رهبری و پیشوایی را نداشتند و تمامی مفسران اهل تشیع و اکثر مفسران اهل تسنن نیز به این موضوع و خلافت ومقام حضرت علی (ع) اشاره کرده واعتراف کرده اند که آیات نازل شده شأن نزولشان در مورد حضرت امیر(ع) است. اما برخی دیگر از مفسران اهل تسنن به خاطر تعصبات بی جا و یا ترس از اینکه مقام علی (ع) در بین مسلمانان جهان، آنهارا به این فکر وادارد که چرا حق علی (ع) و مقام اورا انکار کردند، یا به شأن نزول این آیات در مورد حضرت امیر(ع) اصلا اشاره نکرده اند ویا اگر اشاره کرده اند، اقوال دیگر را ذکر کرده اند، که این موضوع را کم اهمیت جلوه دهند اما چیزی که آشکار و بیان است، اینست که آیات نازل شده شأن نزولشان در مورد حضرت علی (ع) بوده وآن حضرت و امامان بعد او جانشینان به حق و شایسته پیامبر اسلام (ص) بوده اند.
واژه های کلیدی: امام علی(ع) ، اهل سنت، شیعه، قرآن،
فهرست مطالب
کلیات ۱
مقدمه ۲
اهمیت موضوع ۳
سوال تحقیق ۳
فرضیه ۳
پیشینه تحقیق ۳
چکیده ۴
فصل اول ۵
بررسی آیات از دیدگاه شیعه و سنت ۵
مقدمه ۶
تفسیر آیات وارده ۶
فصل دوم: مقدمه علل اختلافات تفاسیر شیعه و سنی ۹۷
مقدمه ۹۸
نتیجه کلی ۱۱۸
فهرست منابع ۱۲۰
منابع:
تفسیر المیزان، محمد حسین طباطبائی، مترجم موسوی همدانی محمد باقر، انتشارات اسلامی
تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، چاپ یازدهم، انتشارات دارالکتب الاسلامیه ،تاریخ نشر ۱۳۶۸
تفسیر نور، محسن قرائتی، چاپ سال ۷۶، انتشارات مؤسسه در راه حق
تفسیر اثنی عشری، حسین بن احمد شاه عبدالعظیمی، انتشارات میقات، سال چاپ ۶۳
تفسیر مجمع البیان، ابوعلی الفضل بن الحسن بن طبرسی، مترجم دکتر احمد بهشتی، انتشارات فراهانی، سال چاپ ۱۳۵۰
تفسیر کشف الاسرار، ابوالفضل رشید الدین المیبدی ،انتشارات امیر کبیر، سال چاپ ۴۴
تفسیر طبری، ابو جعفر محمد بن جریر طبری، مترجم حبیب یغمائی، انتشارات دانشگاه تهران، سال چاپ ۱۳۳۹
الغدیر، عبدالحسین امینی نجفی، مترجم محمد تقی واحدی، ناشر کتابخانة بزرگ اسلامی، تاریخ نشر ۱۳۶۳
مقدمه:
از آنجا اهل تشیع به گفته خود پیامبر(ص) برای نجات خود از گمراهی و ضلالت باید به دوچیز متمسک بشوند و آن دو یکی قرآن ودیگری اهل بیت (ع) هستند، در این پروژه سعی براین شد که به بررسی آیاتی در قران که شأن نزول آنها در موردامام علی (ع) اولین امام و جانشین پیامبر (ص) است پرداخته شود، لذا موضوع خود را تحت عنوان دیدگاه مفسرین شیعه و سنی در مورد آیاتی که شأن نزول آنها درمورد امام علی (ع) است قرار دادم وبه بررسی نظرات مفسران شیعه واهل سنت پرداختم و دلیل اینکه اهل سنت باوجود این آیات چرا امامت امام علی (ع) را انکار وبه آیات قرآن و وصیّت پیامبر عظیم الشأن اسلام حضرت محمد (ص) عمل نکردند. که در این پروژه تا حدودی مشخص می شود و همچنین دلیل ا طاعت نکردن از دستور خدا وپیامبر(ص) چه بوده است، و چرا اهل سنت حاضر نبودن که واقعیت را قبول کنند و امامت را به جانشین بر حق پیامبر خدا( ص) یعنی حضرت علی( ع) واگذار کنند تا مشکلاتی که برای اسلام و جهان اسلام پیش آمده، رخ نمی داد، که دامنة آن حتی تا امروز نیز کشیده شده است. امید است توانسته باشم که حق مطلب را اداء کرده باشم .
اهمیت موضوع:
در رابطه با اهمیت موضوع امام علی(ع) در قرآن از دیدگاه مفسران شیعه و سنی نکاتی را بیان می نمایم :
۱-آیات زیادی وجود دارد که در قرآن شأن نزول آنها در مورد امام علی(ع) و اهل بیت(ع) است و این موضوع به اندازه ای مهم بوده است که قرآن نیز به آن اشاره کرده زیرا جامعه اسلامی می طلبد که همیشه پیشوا و رهبر داشته باشد تا به گمراهی و ضلالت نرود.
۲- علاقه ای که بنده به حضرت امیر(ع) دارم و همچنین مقام والایی که حضرت دارند و تاامروز کسی پی به عظمت و مقام آن بزرگوار نبرده اند، اینجانب را بر آن داشت که به این موضوع از دیدگاه قرآن بپردازم .
سوال تحقیق :
۱-چه آیاتی در قرآن در عظمت شأن حضرت امیر(ع) نازل شده است ؟
۲-چه آیاتی در قرآن امامت حضرت امیر (ع)را اثبات می نماید ؟
۳-دیدگاه اندیشمندان شیعی و سنی در مورد آن دسته از آیات چیست ؟
فرضیه :
قرآن کریم در آیات عدیده ای به اتفاع شأن و امامت حضرت امیر(ع) اشاره کرده است.
پیشینه بحث:
چون بحث من بخشی از آیاتست، پیشینه آن به تمام تفاسیری بر می گردد که آیات قرآن را تفسیر کرده اند، البته کتابهایی در این باره نوشته شده که مهمترین آنها: کتاب الغدیر علامه امینی می باشد .
مقدمه:
در این فصل به بررسی چند آیه از سوره های مطول قرآن که شأن نزول آنها در مورد حضرت امیر (ع) آمده از دیدگاه مفسران شیعه و اهل تسنن پرداخته شده است، به این صورت که آیه ذکر شده ودیدگاه و نظر مفسران شیعه و اهل تسنن به ترتیب در مورد هر آیه ذکر شده و درآخر هر آیه نتیجه ای از آن گرفته شده است.
تفسیر آیات وارده:
یکی از آیاتی که شأن نزول آن در مورد حضرت امیر است آیه ۲۷۴از سورة بقره است که در زیر به بررسی آن می پردازیم:
الَّذینَ یُنفِقُونَ اَمْوالَهُم بِالَّیْلِ وَ النَّهارِ سرًّا وَعَلِانَیةً فَلَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لَاخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُون.بقره ۲۷۴
ترجمه : آنها که اموال خودرا، شب وروز، پنهان وآشکار، انفاق می کنند، مزدشان نزد پروردگارشان است، نه ترسی بر آنهاست و نه غمگین می شوند.
علامه طباطبائی در ذیل این آیه اینچنین می گوید:
در مجمع البیان در ذیل آیة شریفه آمده که آیه در شأن علی(ع) نازل شده است که آن حضرت چهار درهم داشت یکی را در شب ،و یکی را در روز، سومی را پنهانی ،و چهارمی را علنی صدقه داد، به دنبال آن این آیه نازل شد که((کسانی که اموال خود را شب وروز سرّی و علنی انفاق می کنند)) مرحوم طبرسی سپس می گوید:این روایت هم از امام باقر(ع)و هم از امام صادق (ع) نقل شده است.
علامه طباطبائی می گوید : این معنا را عیاشی نیز درتفسیرش وشیخ مفید در اختصاص و شیخ صدوق در عیون آورده اند، و در الدر المنثور است که عبد الرزاق و عبد بن حمید، وابن جریرو ابن ابی حاتم و طبرانی و ابن عساکر از طریق عبد الوهاب بن مجاهد از پدرش مجاهد از ابن عباس روایت کرده اند که در تفسیر آیه: «الَّذِینَ یُنْفِقُونَ اَمْوالَهُم بِالَّیْلِ وَ النَّهارِ سِرَّاً وَ عَلانِیهً» گفته است: این آیه در شأن علی( ع) نازل شد، که چهار درهم داشت یکی را در شب ودومی را درروز وسومی را پنهانی و چهارمی را علنی صدقه داد و در تفسیر برهان از کتاب مناقب بن شهر از ابن عباس و سدی و مجاهد و کلبی و ابی صالح و واحدی طوسی و ثعلبی، طبرسی و ماوردی و قیسری و شمالی و نقاش و…. نقل کرده اند که همة نامبردگان در تفسیرهای خود گفته اند: علی بن ابی طالب چهار درهم نقره داشت یکی را شبانه ،دومی را در روز، سومی را سّری ،و چهارمی را علنی صدقه داد، به دنبال آن، آیة «الَّذِینَ یُنْفِقُونَ اَمْوالَهُم بِالَّیْلِ وَ النَّهارِ سِرَّاً وَ عَلانِیهً» نازل شد، ودر آن به تک تک درهم های آن جناب مال نامیده شده و او را به قبول صدقاتش بشارت داده است .[۱]
استاد محقق آیت اله مکارم شیرازی در تفسیر این آیه این چنین می گوید : در احادیث بسیاری آمده است که: «این آیه درباره علی(ع) نازل شده است، زیرا آن حضرت در همی در شب ،و در همی در روز، و در همی آشکارا ،و در همی در نهان انفاق کرد ولی طبق معمول قرآن آیه یک حکم کلی را دربارة چگونگی و طرز انفاق و کیفیات مختلف آن شرح می دهد و وظیفة انفاق کنندگان را مشخص می سازد که باید از نظر آشکار بودن وپنهان بودن مراعات جنبه های اخلاقی و اجتماعی وحیثیت شخصی را که به او انفاق میکنند،بنماید. یعنی: در آنجا که انفاق به نیازمندان موجبی برای اظهار ندارد، بمنظور حفظ آبروی آنها و خلوص بیشتر بطور مخفی انفاق کنید، و در آنجا که پای مصالح دیگری(همانند تعظیم شعائر مذهبی و تشویق و ترغیب دیگران) درکارباشد ،و هتک احترام مسلمانی نگردد، آشکارا انفاق نمایند. خداوند به چنین افراد مژده اجر و پاداش شایسته ای می دهد، میفرماید:اجروپاداش آنها در نزد خداست و برای آنها وحشت و خوف و اندوه نیست.
«فَلَهُمْ اَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهمَ و لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزِنُون»
میدانیم انسان چون برای ادامه واداره زندگی خویش خود را بی نیاز از مال وثروت نمی داند معمولا هنگامیکه آنرا از دست می دهد اندوهناک می گردد و برای آینده خود نیز نگران می شود زیرا نمی داند در آینده وضع او چگونه خواهد بود و همین امر در بسیاری از مواقع مانع انفاق می گردد،مگر آنها که از یک سو به وعده های الهی ایمان داشته باشند و از سوی دیگر آثار اجتماعی انفاق را بدانند چنین افرادی از انفاق در راه خدا خوف و وحشتی از آینده ندارند و بخاطر از دست دادن قسمتی از ثروت خود اندوهگین نمی شوند، زیرا می دانند در مقابل چیزی که از دست داده اند بمراتب بیشتر از فضل پروردگار و از برکات فردی و اجتماعی و اخلاقی آن ،دراین جهان و آن جهان بهره مند خواهند شد.[۲]
استاد محسن قرائتی در تفسیر این آیه می گوید:درتفسیرصافی ـ مجمع البیان قرطبی ـ فخر رازی نقل شده که این آیه دربارة حضرت علی (ع) نازل شده است .حضرت فقط چهار درهم داشت یک درهم در روز یک درهم در شب سومین آنرا مخفیانه و چهارمین درهم را آشکاردرراه خدا انفاق نمود.[۳]
در تفسیر اثنی عشری در تفسیر این آیه این چنین آمده: به اتفاق علمای خاصه واکثرعلمای عامه این آیه درشأن حضرت علی (ع) نازل شد اما خاصه مانند: ابن بابویه شیخ مفید، شیخ طوسی،طبرسی …روایت نموده اند ازابن عباس به یک مضمون که حضرت علی (ع) از متاع دنیا بیش از چهار درهم نداشت یک درهم را در شب انفاق نمود یکی را در روز پنهانی و یکی را آشکارا پس این آیه شریفه دربارة آن حضرت نازل شد.[۴]
در تفسیر مجمع البیان در تفسیر این آیه اینچنین آمده: ابن عباس می گوید این آیه درباره حضرت علی (ع) نازل گشت زیرا او چهاردرهم داشت یک درهم در روز یک درهم در شب یک درهم در پنهانی ویک درهم آشکارا انفاق نمود وهمین مطلب ازامام جعفر صادق و امام محمد باقر(ع)نقل شده است.
وازابوذرواوزاعی نقل شده که این آیه در مورد انفاق اسبان درراه خدا نازل گشته است و بعضی گفته اند این آیه عمومیت دارد و هر کسی به این کیفیت درراه خدا انفاق کند مشمول آن خواهد بود بنابراین ما می گوئیم این آیه نخست دربارة علی(ع) نازل گشت وهرکسی به این نحو انفاق کند مشمول حکم آن نیز می باشدولی چون علی (ع) برهمه سبقت داشته است دارای فضیلت بیشتری می باشد .
سپس خداوند کیفیت انفاق و پاداش آنرا یاد آوری می کند. «الَّذِینَ یُنْفِقُونَ اَمْوالَهُم بِالَّیْلِ وَ النَّهارِ سِرَّاً وَ عَلانِیهً» آنانکه مالهای خود را در شب وروز، پنهان وآشکارا انفاق می کنند یعنی در تمام حالات انفاق می کنند زیرا صدقات وقتی غیر از این اوقات ندارند «اَفَلَهُم اَجْرُهُم عندَ رَبَّهِمْ» پاداش آنها نزد خداست.
وجه اینکه حرف «فاء» در«فَلهَم» دراینجا آمده اینست که برساند پاداش در اثرانفاق دراطاعت خدا بدست می آید و لاخَوْفٌ عَلَیْهِمْ خوفها و وحشتهای قیامت برآنها نیست وآنان درقیامت محزون و غمناک نمی باشند و بعضی گفته اند یعنی ازنابودشدن پاداش و نقصان آن خوفی بر آنها نیست و در اثرآن محزون نمی گردند.۱
در تفسیر طبری در ذیل این آیه اینچنین آمده :
سبب این آیه آن بود که امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب کرّم الله وجهه چهاردرم داشت یکی بشب بداد و یکی بروز بداد ویکی اندر نهان بداد و یکی آشکارا بداد ایزد تعالی آن ازوی بپسندید و بروی ثنای کرد و این آیت بفرستاد.[۵]
[۱] تفسیر المیزان ، طباطبایی علامه محمد حسین، ج۲،ص۶۲۲،مترجم موسوی همدانی محمد باقر ،انتشارات اسلامی
[۲] تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، ج۲، ص ۲۶۷، ناشر دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیست ویکم، تاریخ نشر۱۳۶۸
[۳] تفسیر نمونه، نور، ج۱، ص۵۴۸، مترجم قرائتی محسن/ ناشر موسسه در راه حق/ سال چاپ ۷۶
[۴] تفسیر الثنی عشری، ج۱، ص ۵۰۰، مترجم شاه عبدالعظیمی حسین بن احمد حسینی، ناشر میقات، سال چاپ ۶۳
۱ تفسیر مجمع البیان،طبرسی ابوعلی الفضل بن الحسن،مترجم مفتح محمد،ج۳،ص۱۷۸،ناشرفراهانی،سال چاپ۶۳
[۵] تفسیر طبری، طبری، ابوجعفر محمدبن جریر، ج۱، ص ۱۷۹،سال چاپ ۱۳۳۹ ش چاپخانه دولتی ایران، انتشارات دانشگاه تهران
پایان نامه بررسی آیات وارده در شان حضرت امیر( ع)از دیدگاه ...
... ( ع)از دیدگاه مفسران شیعه ... مطول) بررسی آیات وارده در ... موردی سوره های مطول) آیات ...
پایان نامه بررسی آیات وارده در شأ ن حضرت امیر(ع) از دیدگاه ...
... وارده در شأ ن حضرت امیر(ع) ... بررسی آیات وارده در شأ ن حضرت امیر(ع) از دیدگاه مفسران شیعه ...
بررسي آيات وارده در شأن حضرت امير(ع) از ديدگاه مفسران …
بررسي آيات وارده در شأن حضرت امير(ع) از ديدگاه مفسران شيعه وسنت ... (ع) از ديدگاه مفسران ...
دانلود بررسی آیات وارده در شأن حضرت امیر( ع) از دیدگاه ...
... ( ع) از دیدگاه مفسران شیعه ... بررسی چند آیه در سوره های ... آیات وارده شأ ن حضرت امیر ...
خرید فایل( پایان نامه بررسی آیات وارده در شأ ن حضرت امیر(ع ...
... آیات وارده در شأ ن حضرت امیر(ع) ... (ع) از دیدگاه مفسران شیعه وسنت ... (بررسی موردی سوره های ...
پایان نامه بررسی آیات وارده در شأ ن حضرت امیر(ع) از دیدگاه ...
... آیات وارده در شأ ن حضرت امیر(ع) از دیدگاه مفسران شیعه وسنت در 120 ... موردی سوره های مطول) ...
دانلود پروژه بررسی آیات وارده در شأن حضرت امیر (ع)
... (ع) از دیدگاه مفسران شیعه ... بررسی آیات وارده در شأ ن حضرت امیر( ع) ... (بررسی موردی سوره های ...
دانلود پروژه بررسی آیات وارده در شأن حضرت امیر (ع) 2
... دانلود پروژه بررسی آیات وارده در شأن حضرت امیر (ع ... بررسی آیات وارده در ... های روابط بین ...
پایان نامه بررسی آیات وارده در شأ ن حضرت امیرع از دیدگاه ...
... ( ع) از دیدگاه مفسران شیعه وسنت (بررسی موردی سوره های مطول) ... وارده در شأ ن حضرت امیر(ع) ...
مقاله امام علی روزنامه بهار
... بررسی آیات وارده در شأ ن ... بررسی نظرات مفسران شیعه ... حضرت امیر(ع) از دیدگاه ...